“Als je niet oplet, moet je nog betalen voor het leveren van stroom!”
Op zonnige en winderige dagen in Nederland komt het meeste van onze stroom van windmolens en zonnepanelen. Met dynamische energiecontracten kan het aanbod op zulke dagen de vraag overtreffen, wat betekent dat je soms moet betalen als je stroom aan het net levert.
Hoe kunnen we deze huishoudens nu helpen om optimaal gebruik te maken van dit soortdynamische contracten, in hun voordeel natuurlijk. Hier zit een deel inzicht en besef in, maarook gedrag.
Ontwikkel een digitaal product voor huishoudens om controle te krijgen over hun energielevering en -verbruik. Overweeg de diverse kennisniveaus en betrokkenheid binnen huishoudens en ontwerp oplossingen, zoals gebruiksvriendelijke datavisualisatie, behavioral design of gamification.
Bij deze kwestie streven we naar een oplossing. We zijn gestart met het formuleren van een ontwerpvraag die zo helder mogelijk is, om alle aspecten aan te pakken die relevant zijn voor de situatie, de uitdaging en de opdracht.
Hoe kunnen wij huishoudens bewuster maken van hun energieverbruik en opbrengst, met als doel het slim omgaan met een dynamisch contract?
Aan het begin van ons project hebben we een stakeholder map opgesteld om een helder overzicht te creëren van de verschillende partijen die betrokken zullen zijn bij dit initiatief.
Vóór het starten van het ontwerpproces hebben we een specifieke doelgroep geïdentificeerd. We hebben voor deze doelgroep gekozen vanwege de diverse betrokkenheid niveaus binnen gezinnen. Het is voor ons een aantrekkelijke uitdaging om een product te ontwikkelen dat door alle leden van het gezin kan worden gebruikt.
Huishoudens in Nederland die zonnepanelen hebben en een dynamisch contract hebben of interesse hebben in een dynamisch contract.
Door met verschillende respondenten gesproken te hebben. Zijn wij uiteindelijk op twee persona’s uitgekomen, waarbij wij doormiddel van interviews en testen achter hun pijnpunten, doelen en interesses zijn gekomen. We hebben gekeken naar wat de doelgroep voor kennis heeft over duurzaamheid door vragen te stellen. Deze vragen zijn gingen over dynamische contracten.
We hebben de eerste persona opgesteld: een man van middelbare leeftijd die graag inzicht wil krijgen in zijn energieverbruik. Tijdens dit proces hebben we ook onze ontwerpvraag in gedachten gehouden en toegepast op deze specifieke persona.
De tweede persona is belangrijk om ons doel te verwezenlijken. Door gebruik te maken van de kinderen en het hele gezin zal er meer gestimuleerd worden en geactiveerd. Het bleek uit interviews dat kinderen duurzaamheid belangrijk vinden en steeds meer informatie willen krijgen.
We hebben grondig onderzoek verricht om een diepgaander begrip te krijgen van zowel het probleem als de doelgroep. Uit dit onderzoek zijn diverse opmerkelijke inzichten naar voren gekomen, die we hier voor jullie hebben samengevat.
Gebrek aan kennis
Onderzoek onthulde dat zonnepaneel gebruikers, hoewel ze hun energieverbruik volgen via apps, moeite hebben met het optimaal benutten van hun opbrengst. Een gebrek aan bewustzijn over energiebehoeften en verbruik belemmert hun vermogen om effectief gebruik te maken van zonnepanelen. Het benadrukt het belang van educatie voor een duurzamere energietoekomst.
Overzicht
Uit onderzoek blijkt dat zonnepaneel gebruikers vaak een app gebruiken om hun systeem te monitoren. Ze waarderen een overzichtelijk dashboard met essentiële informatie, aangezien het concept voor sommigen complex is. Een duidelijk overzicht vervult daarmee een cruciale behoefte van de gebruikers.
Gedrags-
verandering
Veel zonnepaneel gebruikers zijn gewend aan de salderingsregeling, waarmee ze overtollige energie konden terugleveren en geld verdienen. Deze regeling wordt in 2025 afgeschaft. Hierdoor zijn mensen passief geworden en zien ze niet in waarom ze hun eigen opbrengst optimaal zouden moeten benutten. Het is van belang dat dit gedrag voor de toekomst wordt aangepast.
Informeren
Het verstrekken van informatie aan zonnepaneel gebruikers over het optimaliseren van hun zonneopbrengst is essentieel. Ze dienen te begrijpen hoe ze het efficiënt kunnen benutten, inclusief details over het benutten van piekmomenten en het aanpassen van hun verbruikspatroon.
Activeren
Door gebruikers actief te betrekken, wordt gedragsverandering daadwerkelijk in gang gezet. Het versturen van meldingen die aanzetten tot actie, of het benadrukken van positieve prestaties, motiveert gebruikers om actief betrokken te blijven. Activerende communicatie is essentieel om gewenst gedrag te bevorderen en verandering te stimuleren.
Stimuleren
Informatieverstrekking vergroot niet alleen het bewustzijn, maar stimuleert ook duurzaam gedrag voor een milieuvriendelijkere toekomst. Om gedragsverandering te bereiken, is het essentieel om zowel intrinsieke als extrinsieke motivaties aan te spreken. Hier, waar intrinsieke motivatie beperkt is, is het nodig om extrinsieke motivatie te bevorderen via gamification en het aanmoedigen van gerichte acties.
In een tijd waarin duurzaamheid centraal staat, is het essentieel om huishoudens bewuster te maken van hun energieverbruik en -opbrengst. Dit wordt nog urgenter met de opkomst van dynamische energiecontracten. Onze drie concepten richten zich op het bevorderen van informatie, motivatie en het activeren van energiegebruik voor huishoudens, met als doel slim omgaan met een dynamisch contract.
Eén van de innovatieve concepten die wij introduceren, is de implementatie van een slimme tipbot. De tipbot werkt samen met de dynamische energiecontracten, waarbij het doel is om huishoudens te informeren over gunstige tijden voor energieverbruik en besparing.
Ons tweede concept is gericht op het activeren van huishoudens door middel van dynamische energie-feedback, versterkt door pop-ups. Door middel van onze gebruiksvriendelijke app ontvangen gebruikers informatie over hun energieverbruik en -opbrengst, aangevuld met activerende pop-ups. Hierbij houden wij de focus op het activeren, zodat ze weten wanneer ze te veel of te weinig verbruiken.
In ons derde concept stimuleren we huishoudens door middel van een dagelijkse energiebewustzijn quiz. Het doel is om dagelijks één prikkelende vraag te stellen die zo snel mogelijk door een lid van het huishouden moet worden beantwoord. Deze aanpak integreert educatie met een leuke en stimulerende activiteit.
Voor het uitwerken van de concepten hebben we voor elk concept een algemeen wireframe opgesteld. Dit bood structuur voor zowel de opdrachtgever als het team. Hieronder vind je de wireframes voor concept 1, concept 2 en concept 3.
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
Na de initiële onderzoeksperiode wilden we beginnen met de ontwikkeling van ons eindproduct. We hebben diverse feedbackpunten ontvangen met betrekking tot onze eerdere concepten, en we waren van plan deze waardevolle inzichten te integreren in het uiteindelijke product.
In de aanvangsfase van ons project zijn we blanco en met open geesten gestart met een intensieve design sprint. Deze sprint, gehouden in de eerste weken van ons traject, vormde de fundamenten voor het eerste concept dat we later zouden verfijnen en uitbouwen.
Dit concept hebben we getest met 7 personen uit de doelgroep, inclusief zowel kinderen als volwassenen. Daarnaast ook nog met een groot aantal mede-studenten.
Uit diverse tests is gebleken dat het informatieve aspect van dit concept goed werd ontvangen, met name dankzij de Tip Bot, aangezien er weinig kennis is over zonnepanelen en dynamische contracten.
Echter, het concept werd als kinderachtig ervaren vanwege het kleurgebruik en als onduidelijk omdat de grafieken geen duidelijke informatie bevatten. Daarnaast bleek uit testresultaten dat de navigatie in het concept niet optimaal was, wat resulteerde in gebruikers die "verdwaalden" in de app.
Voor het tweede concept hebben we grondig onderzoek uitgevoerd. Ons onderzoek omvatte zonnepanelen, dynamische contracten, de interactie tussen zonnepanelen en dynamische contracten, evenals de doelgroepen die gebruikmaken van deze technologieën, en natuurlijk het onderliggende probleem.
Dit concept hebben we getest met 10 personen, waarvan 7 uit de doelgroep en 3 medestudenten.
Voor dit concept is ons doel de gebruiker te activeren door middel van pop-up meldingen, zodat ze actief betrokken zijn bij hun stroomopbrengst.
De voornaamste feedback richtte zich op de overzichtelijkheid. Men ervoer het als zeer duidelijk, en de navigatie binnen de app werd als helder en toegankelijk voor een breed publiek beschouwd. Ook de functionaliteit van de pop-up meldingen werd goed ontvangen.
Daarnaast ontvingen we diverse opmerkingen over de functionaliteit van meerdere profielen. Ondanks het enthousiasme riep dit vragen op, zoals: "Waarom zouden we verschillende accounts aanmaken?". Er waren ook opmerkingen over het kleurgebruik in het kinderdashboard, waarbij de aanwezigheid van paars, geel en bruin vragen opriep.
Voor het derde concept hebben we gekeken naar het idee van het toepassen van gamification. Uit interviews kwam naar voren dat mensen het fijn vinden om op een actievere manier nieuwe dingen te leren.
Dit concept hebben we getest met 8 personen uit de doelgroep.
Naast informeren en activeren, willen wij ons dus ook richten op motiveren. Zo bleek ook uit onderzoek dat Gamification vaak wordt gebruikt om de extrinsieke motivatie te stimuleren bij onze doelgroep.
Belangrijke feedbackpunten betroffen het kleurenpalet, waarbij de combinatie van groen en wit als onplezierig voor de ogen werd ervaren en wellicht verfijning nodig had. Desondanks werd groen als symbolische kleur voor duurzaamheid positief beoordeeld en als motiverend gezien voor het bevorderen van een groenere levensstijl.
Daarnaast ontvingen we waardevolle feedback over gamification. Hoewel het idee als interessant werd beschouwd, werd benadrukt dat een grondigere uitwerking nodig is. Specifieke doelgroepen en passende spellen vereisen diepgaand onderzoek om succesvol te kunnen toepassen.
Verder werd feedback gegeven over inconsistenties in de afbeeldingen van concept 3, wat mogelijk verwarrend kon zijn voor gebruikers. Ook werd opgemerkt dat een dashboard ontbrak, wat als waardevolle functie wordt beschouwd voor het centraliseren van het beheer van zonnepanelen en energie gerelateerde activiteiten. Het toevoegen van een dashboard kan de gebruiksvriendelijkheid en overzichtelijkheid aanzienlijk verbeteren.
Na waardevolle feedback uit eerdere iteraties zijn we gestart met het eindproduct. In eerste instantie lag de focus uitsluitend op informeren en activeren, om specifieker te zijn en te voorkomen dat we in tijdnood zouden komen door te veel functionaliteiten toe te passen. Door voortdurende tests hebben we echter besloten om toch een vorm van motiveren te implementeren.
We hebben gedetailleerde wireframes gemaakt die een uitgebreid overzicht bieden van de applicatiestructuur. Deze wireframes dienen als blauwdruk voor de lay-out en functionaliteiten van de applicatie.
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
Hieronder hebben we een overzicht samengesteld van de diverse functionaliteiten die onze applicatie te bieden heeft.
We hebben besloten om een onboarding toe te voegen aan de applicatie, zodat de gebruiker een beknopte introductie krijgt van de app en op de hoogte is van de functionaliteiten en de navigatie.
De applicatie ondersteunt het gebruik van meerdere accounts om het voor het hele gezin aantrekkelijk te houden! Er is ook een verschil in dashboards. Het beheerders account heeft toegang tot financiële informatie, terwijl het gebruikersaccount dat niet heeft. Hiermee wordt onderscheid gemaakt tussen kinderen en ouders.
Het dashboard biedt de gebruiker informatie die specifiek is voor het betreffende profiel. Daarnaast zorgt het voor een soepele navigatie en presenteert het tegelijkertijd veel informatie in één oogopslag. Dit draagt bij aan een overzichtelijke gebruikerservaring.
De Tip Bot voorziet dagelijks in een nieuwe tip om het bewustzijn van duurzaamheid, energieopbrengst, uitgaven en besparingen te vergroten! Het doel is om de gebruiker op een plezierige manier te informeren!
Met pop-upmeldingen activeren we de gebruiker, zelfs wanneer de applicatie niet geopend is. Door vergelijkingen met percentages te tonen, stimuleren we de betrokkenheid van de gebruiker en moedigen we actieve participatie aan. Hiermee waarborgen we een continue betrokkenheid, ook buiten de app-gebruiksmomenten.
Niet alleen delen we informatie via de app, maar we hebben ook een quiz toegevoegd om de gebruiker te stimuleren. De quiz presenteert dagelijks op willekeurige tijdstippen nieuwe vragen. Degene binnen het gezin die het snelst de vraag juist beantwoordt, komt op het scorebord. Dit is een boeiende en educatieve manier om alle gezinsleden erbij te betrekken.
Wij nodigen jullie graag uit om ons prototype te verkennen! Druk op de video om de applicatie in actie te zien.
